روشهای «تاریخ‌نگاری ادبی» نزد نویسندگان معاصر عرب

نویسندگان معاصر عرب، در نگارش تاریخ ادبیات عربی، از همة روش‌های تاریخ‌نگاری ادبی بهره جسته‌اند، این روش‌ها، با همة اشتراکات خود، در موضوعاتی مانند دسته بندی مراحل تاریخ ادبیات عربی، روش شناساندن نویسندگان و شاعران، بررسی انواع شعر و نثر و تحلیل مضامین و درونمایه‌های شعری، متفاوت از یکدیگرند و هر کدام بر دیگری از امتیازاتی برخوردار است. در این نوشتار، با توصیف کتاب‌های تاریخ ادبیات عربی که در دو سدة گذشته از سوی نویسندگان عرب، تدوین شده است، به روشهای آنان در بازگویی تاریخ ادب عربی اشاره گردیده و ویژگی و امتیاز هر کتاب مورد بررسی قرار گرفته است. به نظر می‌رسد که برخی از تاریخ ادبیات نویسان معاصر عرب، از روش‌های خاورشناسان در تدوین تاریخ ادبیات عربی، بیش از دیگران بهره جسته‌اند و برخی دیگر، روش نویسندگان سنتی عرب را پیش روی خویش قرار داده‌اند و دسته‌ای دیگر ضمن پیروی از خاورشناسان، کوشش نمودند تا کاستیهای آثار ایشان را در کتاب‌های خویش جبران کنند